Οι κοινότητες σήμερα: κακέκτυπα ενός λαϊκού θεσμού που προϋπήρξε του Ελληνικού Κράτους

Όταν λειτουργούσε ο θεσμός των κοινοτήτων. 

(Αρχείο Φωνής της Πάρου, Νοέμβριος 1982).

Το νομοθετικό πλαίσιο, αρχής γενομένης από το νόμο που βαφτίστηκε με το ηχηρό όνομα του Καποδίστρια κατέστησε τις κοινότητες ανάπηρες και αδύναμες και οι νόμοι που ακολούθησαν βελτίωσαν ελάχιστα τη λειτουργία τους.

Από το 1999  που τέθηκε σε εφαρμογή ο πρώτος νόμος μέχρι τις μέρες μας, οι κοινότητες λειτουργούν ως κακέκτυπα ενός  ιστορικού θεσμού λαϊκής εξουσίας που προϋπήρξε της ίδρυσης του Ελληνικού Κράτους.

Μετέτρεψαν τους κοινοτάρχες σε ζήτουλες και έρμαια των διαθέσεων του εκάστοτε δημάρχου, με αποτέλεσμα  τα αυτονόητα και σχετικά εύκολα στη λύση τους προβλήματα να λιμνάζουν και να παραμένουν για χρόνια άλυτα.

Τι προέκυψε από τις πρόσφατες δημοτικές εκλογές στις κοινότητες

Ο νόμος δεν προβλέπει εκλογική διαδικασία μεταξύ των κοινοτικών συμβούλων για την ανάδειξη προέδρου της κοινότητας.

Ο πρώτος σε σταυρούς κοινοτικός σύμβουλος του πρώτου σε εκλογική δύναμη συνδυασμού ορίζεται αυτοδικαίως πρόεδρος.

Με εξαίρεση την Παροικιά και τη Νάουσα, πρόεδροι στις άλλες κοινότητες του νησιού  παραμένουν τα ίδια πρόσωπα.

Έτσι στη Δημοτικής Κοινότητας Παροικιάς πρόεδρος αναλαμβάνει από την 1^η Σεπτεμβρίου η Μαργαρίτα Αργουδέλη,  στην Νάουσα ο Παντελής Μπαφίτης, στον Αρχίλοχο ο Στρατής Χριστόφορος, στην Αγκαιριά ο Κώστας Πούλιος, στον Κώστο η Ειρήνη Ρούσσου, στις Λεύκες ο Γιάννης Κονταράτος και στη Μάρπησσα η Άννα Αντωνοπούλου.

Ευχόμαστε σε όλους να πετύχουν στο δύσκολο έργο που αναλαμβάνουν, που γίνεται ακόμη δυσκολότερο, αφού οι αποφάσεις των κοινοτικών συμβουλίων στις πλείστες των περιπτώσεων έχουν γνωμοδοτικό χαρακτήρα.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, έρχεται και ο διορισμός των χωρικών αντιδημάρχων, που τους καπελώνει και άντε μετά να βρεις άκρη.

Όλες οι κοινότητες του νησιού αντιμετωπίζουν άλλες μικρά και άλλες μεγάλα προβλήματα, που η λύση τους εξαρτάται από το Δημοτικό Συμβούλιο, τις επιτροπές του Δήμου και τον ίδιο το Δήμαρχο.

Τι θα μπορούσε να γίνει.

Ο νόμος προβλέπει, ότι ο Δήμαρχος  με απόφασή του μπορεί να μεταβιβάζει αρμοδιότητες στους προέδρους των κοινοτήτων ή στα κοινοτικά συμβούλια. Το ίδιο μπορεί να πράξει και το Δημοτικό Συμβούλιο για δικές του αρμοδιότητες με απόφαση που λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία του  συνόλου των μελών του.

Το ερώτημα είναι αν θα το τολμήσουν.

Πέντε είναι οι αρμοδιότητες που δεν μεταβιβάζονται. Τις παραθέτουμε σε τίτλους προς μελέτην των κοινοταρχών και των κοινοτικών συμβούλων, που ασχολούνται για πρώτη φορά με το έργο των κοινοτήτων. Είναι:

Οι  κανονιστικές πράξεις

Η επιβολή φόρων, τελών και δικαιωμάτων

Η σύναψη δανείων

Η σύσταση και λειτουργία νομικών προσώπων και οι ειδικές διατάξεις που λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία.

Τι πορεία ακολουθούν οι γνωμοδοτικές αποφάσεις των κοινοτικών συμβουλίων

Οι αποφάσεις του προέδρου, καθώς και του κοινοτικού συμβουλίου με τις οποίες διατυπώνονται προτάσεις για ζητήματα της αρμοδιότητάς τους, διαβιβάζονται στον δήμαρχο μέσα σε προθεσμία οκτώ (8) ημερών από τη λήψη τους. Ο δήμαρχος φροντίζει να τεθούν αμέσως υπόψη των αρμόδιων οργάνων του Δήμου (δηλ. του Δημοτικού Συμβουλίου, της Οικονομικής Επιτροπής ή της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής), τα οποία οφείλουν να τις μελετήσουν και να ενημερώσουν σχετικά για κάθε θέμα το αρμόδιο όργανο της κοινότητας μέσα σε ένα (1) μήνα.

Τα αρμόδια όργανα του Δήμου μπορούν:

α) να επιστρέψουν την απόφαση του οργάνου της κοινότητας με παρατηρήσεις για τυχόν επανεξέταση του θέματος,

β) να την παραπέμψουν στο Δημοτικό Συμβούλιο,

γ) να τη διαβιβάσουν στις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες.

Σε κάθε περίπτωση τα αρμόδια όργανα του Δήμου οφείλουν να ενημερώνουν τον πρόεδρο της κοινότητας για τις ενέργειές τους και  εκείνος με τη σειρά του να ενημερώνει αμέσως το κοινοτικό συμβούλιο.

Ο καθένας μας μπορεί να καταλάβει τι πρόκειται να συμβεί, εάν προκύψουν διαφωνίες ανάμεσα στα όργανα του Δήμου και τις Κοινότητες. Η περίπτωση της Νάουσας είναι χαρακτηριστική.