ΟΙ
ΔΟΥΛΕΣ
Γράφει ο Αλέκος
Κοντογιώργος
Στη γραμμή που έχει
χαράξει εδώ και πολλά χρόνια η κυρία Κοντοσταύλου, να πειραματίζεται
παρουσιάζοντας θεατρικά κείμενα και
προτάσεις ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, παρουσίασε φέτος το έργο του ΖAN ΖΕΝΕ «ΟΙ
ΔOYΛΕΣ».
Οι «Δούλες», είναι μια
κραυγή αντίδρασης στο ψέμα, τη βία, την
προδοσία και την εκμετάλλευση, που χαρακτήριζαν την κοινωνία, της εποχής του
30. και μια προσπάθεια αναζήτησης τρόπου απαλλαγής του «πάσχοντος»
ανθρώπου. Έργο με βαθύτερα νοήματα και
περιγραφή χαρακτήρων, μπορεί να θεωρηθεί ότι εκφράζει και την σημερινή κοινωνία,
με τις ίδιες αναζητήσεις τρόπων διαμαρτυρίας και εκτόνωσης, όσων βρέθηκαν στα
περιθώριά της.
Ο ΖΕΝΕ, χρησιμοποιώντας
ως βασικό εργαλείο τη μεταμφίεση, δημιουργεί ένα κόσμο που εκφράζεται
περισσότερο με την τελετουργική πράξη. Η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από τις σχέσεις τριών γυναικών. Οι αδελφές
Σολάνζ και Κλαίρη, οι δούλες, και η
Κυρία, που υπηρετούν. Στην ουσία ο απλός κόσμος των «κατώτερων¨» στρωμάτων κάτω
από την κυριαρχία της «Αστικής Τάξης», και η κραυγή που προσπαθεί να βγάλει
προς τα έξω σαν σύνθημα για τη λύτρωσή της.
Σολάνζ: «Φυσικά φταίνε οι δούλες αφού η Κυρά είναι αθώα»
Κάθε φορά που
απουσιάζει η Κυρία, οι Δούλες στήνουν την παράσταση με αλλαγμένους τους ρόλους,
αλλά με την ίδια σκληρότητα και
ερμηνεύουν το δράμα που ζουν καθημερινά. Η Σολάνς παίρνει τη θέση της
Κλαίρης και εκείνη ντύνεται Κυρία.
Η σύγκρουση με την
Κυρία δεν έφτασε ποτέ στον τελικό σκοπό. Αντίθετα η κατάληξη είναι το δικό τους
τέλος, που το δημιούργησαν μόνες τους, σαν αυτό να ήταν μια κάποια πράξη
αυτοδιάθεσης.
Οι ηθοποιοί Έμυ
Δημητρακοπούλου και Χρύσα Σιλιτζίρη
κατάφεραν να ανταποκριθούν θαυμάσια στις δύσκολες ισορροπίες που απαιτεί
το ζευγάρι των ρόλων, με τις αμφιλεγόμενες προεκτάσεις στις προσωπικές σχέσεις
εξάρτησης και εξουσίας. Δύσκολο παιχνίδι εναλλαγών στην έκφραση και στα
νοήματα. Καμαρώσαμε δυο υπέροχες και εργατικές γυναίκες, οι οποίες, στα χέρια
της κυρίας Κοντοσταύλου όλα αυτά τα χρόνια, έφτασαν σε υψηλές βαθμίδες της
υποκριτικής τέχνης.
Στο ρόλο της Κυρίας, η
Μοσχούλα Κοντοσταύλου, με την ωριμότητά
της, παρεμβάλλεται και αποφορτίζει φαινομενικά την ένταση του ζευγαριού. Η όλη
παρουσία της σχηματοποιεί την δισυπόστατη εικόνα που είναι χαραγμένη στην ψυχή
των δούλων. Την εικόνα της ποθητής (με διάφορες έννοιες ) κυρίας και την εικόνα
του δυνάστη που μισούν. Η απόδοσή της αφοπλιστική.
Η σκηνοθεσία της κυρίας
Κοντοσταύλου βαδίζει παράλληλα και σε αρμονία με τη διδασκαλία που ανήκει στην
ίδια, ώστε να αναδεικνύει με τρόπο, όσο είναι δυνατόν καθαρό και κατανοητό τα
νοήματα του κειμένου, που δεν είναι και από τα πλέον εύκολα κείμενα. Η επιλογή
από την θεατρική ομάδα της Μοσχούλας ενός κειμένου που φέρνει στη συζήτηση
πληθώρα ζητημάτων, από πολιτικά και κοινωνικά μέχρι προβλήματα φύλων, επιβεβαιώνει την συνεχιζόμενη εδώ και πολλά χρόνια προσπάθεια
της ομάδας να μας οδηγεί κάθε φορά σε νέους πνευματικούς προβληματισμούς.
Αυτή
τη φορά χρειαζόταν περισσότερη τόλμη για ένα τέτοιο εγχείρημα προς ένα κοινό
που συνήθισε να βλέπει μόνο και να μην συμμετέχει. Από τα πιο δύσκολα κείμενα
τα θεατρικά του ΖΕΝΕ, απαιτούν μεγάλη προσοχή για να κατανοηθούν και να μην
παρεξηγηθούν. Τόσο που ο ΣΑΡΤΡ, που
ανάλαβε την υπεράσπισή του, προειδοποιεί:
«Παράκληση για την καλή χρήση του ΖΕΝΕ» , και σημειώνει: «…Ο ΖΕΝΕ δεν
μιλάει για τον κλέφτη …αλλά σαν κλέφτης. Η φωνή του δεν είναι φτιαγμένη για να
αναλύει την ταραχή αλλά για να μας τη μεταδίδει….»
Αυτό το δύσκολο κείμενο
μας δίδαξε επί σκηνής, η δική μας Μοσχούλα, με τη γνώση και την πείρα της στα
θεατρικά. Μας δίδαξε να μην βλέπουμε μόνο αλλά να μετέχουμε, δίπλα στον άλλο,
για να ακούσουμε την κραυγή του. Ίσως
τότε κατανοήσουμε τον συνοδοιπόρο μας και δεν θα σηκώνουμε εύκολα το δάχτυλο να
τον δείχνουμε ως «ακραίο», έτοιμοι να « βάλλουμε πρώτοι τον λίθο».
Ευχαριστίες θερμές στην ακριβή μας φίλη και τους συνεργάτες της !
Απρίλης 2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου